Crisana

oriëntatie op Crisana

Crisana is de meest westelijk streek van Roemenië en waarschijnlijk de plaats waar u het land binnenkomt, tenminste als u met de auto naar Roemenië rijdt. In het noorden ligt de grensovergang bij Bors met Hongarije, in het zuiden de grensovergangen van Turnu en Nadlac (bij Arad). Noordelijk van Crisana ligt de Maramures, oostelijk Transylvanië en zuidelijk de Banaat. De zuidgrens wordt gevormd door de rivier de Mures. Crisana omvat de provincies Bihor en Arad.

bezienswaardigheden

Eigenlijk liggen er maar twee interessante steden in Crisana: Oradea en Arad. Verder liggen in het midden de Gilauer Alpen met grotten bij Beius die zeker de moeite van een bezoek waard zijn.

Arad (plattegrond)

 

Arad (plattegrond) ligt in het westen van Roemenië, een kilometer of vijftig van de grens met Hongarije. Arad wordt in het Roemeens, het Hongaars en het Duits hetzelfde gespeld. De stad telt ongeveer 170.000 inwoners en is de hoofdstad van judet Arad. De rivier de Mures slingert zich door de stad en stroomt naar het westen, Hongarije in. De stad ligt in een vruchtbaar gebied met veel wijngaarden. Klik hier voor een plattegrond van Arad.

geschiedenis

In de middeleeuwen wordt Arad voor het eerst genoemd als stad. De streek rondom Arad wordt echter al duizenden jaren bewoond. Al sinds de Turkse tijd (16e en 17e eeuw) is Arad een handelsstad. De citadel, die nog bestaat en te bezichtigen is, stamt uit 1783. In 1849 speelt de stad een belangrijke rol in de Hongaarse onafhankelijkheidsstrijd tegen de Habsburgers. Aan het eind van de 19e eeuw werd de stad een deel van de Oostenrijk-Hongaarse dubbelmonarchie. Sinds 1920 behoort Arad tot Roemenië en inmiddels noemt 80 procent van de inwoners zichzelf Roemeen. De rest zijn Duitsers, Roma, Slowaken of Serven. De Grieks orthodoxe bisschop heeft in Arad zijn zetel.

Toen we halverwege jaren negentig van de vorige eeuw voor het eerst in Arad kwamen schrokken we van de slechte straten met kinderhoofdjes en de ongelijke tramrails in de hele stad en hebben we de stad zo spoedig mogelijk verlaten. Toen we er begin 21e eeuw weer kwamen was het centrum van de stad enorm opgeknapt en ontdekten we mooie dingen. Veel wegen en gebouwen zijn inmiddels netjes gerenoveerd, een deel is echter nog onder constructie. Zie ook deze website met meer informatie over Arad (Engels).

Buiten het centrum ligt het station (11). Hiervandaan kunt u het beste een tram nemen naar het zuiden. Het belangrijkste monument is de stervormige Citadel (1), gebouwd in 1783 in opdracht van koningin Maria Theresia in de stijl van de Franse architect Vauban. Wij adviseren een korte wandeling vanaf het stadhuis (2) over de Bulevardul Revolutiei en de straatjes rondom Piata Avram Iancu (3). Er zijn enkele erg versierde patriciërshuizen, neo-gotisch en laat barok. Het Volkspaleis (4) uit 1912 herbergt het streekmuseum. Ook een bezoekje waard is de Sfantu Anton de Padova (5).

restaurants

Restaurant International (6) (Blvd Revolutiei) heeft een zeer internationale keuken en is beroemd om zijn salades. Italiaans eten kan in Pizza Coandi (7) (Str Balcescu 5).

uitgaan

In het Cultuurpaleis zijn concerten van het Philharmonisch Orkest, vaak zijn er dezelfde avond nog kaartjes te koop. Het cultuurpaleis zit tegenover hotel Ardealul.

vervoer

Arad heeft het op één (Boekarest) na grootste tramnetwerk in Roemenië, met ongeveer 92 kilometer rails in en om de stad. De meeste trams zijn in de laatste jaren opgeknapt, in het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw verkeerde veel trams in deplorabele staat. Eén lijn heeft bijzondere aandacht gekregen bij deze opknapprocedure, namelijk de historische tram van Arad naar Podgoria. Hier rijdt al sinds 1906 een tram, die tegenwoordig tot Ghioroc gaat. U kunt hiermee een ritje maken. Meer informatie in een (Duitstalig) boek, zie onze pagina over boeken.

overnachten

Er is in de stad helaas geen camping, in judet Arad ligt echter wel de camping Route Roemenië in Minis. Zie onze pagina over campings. Antrec biedt privé kamers aan. Erg goedkoop is hotel Baza Sportiva (8) (Str Teiului tel 0257-281354), bij een sportcomplex. Hotel Ardealul (9) (Blvd. Revolutiei 98 tel 0257-280840 fax 0257-281845) heeft een muziekkamer waar Brahms, Liszt en Strauss vroeger concerten hebben gegeven. Dit hotel is een aanrader, wij hebben er prima geslapen. Hotel Muresul (10) (Blvd. Revolutiei 88 tel 0257-280766) is ook een goede keuze. Zie voor meer informatie hotels.

foto: Arad 's nachts

 

Beius

 

Beius ligt aan de voet van het Apuseni gebergte. De Apuseni bergen staan bekend om hun grotten, kloven en pieken. Het gehele landschap is ondergebracht in het nationale park Muntii Apuseni (Apuseni bergen). Iets verder naar het oosten liggen de Gilauer Alpen, of ook wel het Bihorgebergte. Ook hier zijn grotten en spelonken, bergweiden en rotsformaties, edelweiss en lupines te vinden. Vooral in de omgeving van Beius liggen diverse zeer toegankelijke grotten, zoals de berengrot en de ijsgrot. Zie onze pagina over grotten voor meer informatie.

Voor een bergwandeling, caving of cross country skiën verwijzen wij u graag door naar de organisatie Apuseni Experience (Piata 1 Dicembrie 4-6 1st floor room 8 Oradea tel 0259-472434 fax 0359-410556 E-mail contact@apuseniexperience.ro Homepage www.apuseniexperience.ro). Deze organisatie richt zich op ecotoerisme, dus zorgt ervoor dat u tijdens uw bezoek geen (onbedoelde) schade aan de natuur aanricht, maar wel de mooiste plekjes te zien krijgt.

 

Oradea (plattegrond)

 

Veel Roemeniëgangers komen bij Bors de grens naar Roemenië over. De vele fabrieken en de vele pijpen langs de weg doen niet veel goeds verwachten. Toch is Oradea, met ongeveer 220.000 inwoners, de best bewaarde stad uit het 19e eeuwse Oostenrijk-Hongaarse rijk. De naam Oradea is Roemeens, in het Hongaars heet de stad Nagyvarad. Dit betekent 'grote kleine burcht'. In het Duits heet de stad Grosswardein. Zie onze plattegrond van Oradea.

geschiedenis

Oradea komt voor het eerst in de annalen voor als bisdom onder de Hongaarse koning Ladislaus I, die hier ook begraven werd, net als andere Hongaarse koningen. In 1241 werd het stadje verwoest door de oprukkende Mongolen. Het stadje wordt herbouwd en door de Turken in de 15e eeuw belegerd. Oradea kwam daarna bij Transylvanië. Opnieuw werd Oradea verwoest, in 1660, nu door de Turken, die hier tot het einde van de 17e eeuw bleven. In de 18e eeuw valt Oradea onder de Habsburgers, in de 19e eeuw onder het Hongaarse deel van de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie. In 1920 komt Oradea bij Roemenië, waarna de achteruitgang begon die duurde tot de val van Ceausescu. In de Tweede Wereldoorlog is een groot deel van de joodse bevolking van Oradea omgekomen, de stad was bezet door Hongarije. De communisten hebben er grote blokken flats neergezet, waardoor je wat moeite moet doen om het mooie van de stad te ontdekken.

bezienswaardigheden

Het station (1) ligt in het noorden van de stad. Er zijn bewaakte en schone toiletten. Niet ver van het station (Str. Stadionolui) staat de Rooms Katholieke kathedraal (2) uit 1752, de grootste in Roemenië. Er worden vaak orgelconcerten gehouden. Hiernaast staat het paleis (3) (Palatul Baroc) met de 365 vensters, het oranje-gele aartsbisschoppelijk paleis uit 1762. De Roemenen beschouwen dit als het mooiste barokgebouw van de wereld. Er is een streekmuseum, dat aandacht besteedt aan folklore en barok. Er is een grote verzameling van 14.000 beschilderde eieren. De geelwitte 18e eeuwse Italiaanse kathedraal er schuin tegenover is de grootste barokke kerk van het land. De tramlijnen 1 en 4 rijden naar het centrum op Piata Unirii (4), het centrum van de stad. Bij de Banca Commerciala Romana is een geldautomaat. Aan de zuidoostkant staat de Orthodoxe Maankerk (5) (Biserica cu Luna). Aan de toren zit een mechaniek, waaop je de stand van de maan kunt aflezen. Er is ook nog een Joodse synagoge (6). De Zwarte Adelaarspassage (7) (Pasajul Vulturul Negru) is een glazen winkelpassage in de Jugendstil. Als je naar Cluj met de auto rijdt kom je veelal langs de Citadel (8) uit de 18e eeuw, aangelegd in de stijl van Vidauban. Een bezoek is sinds kort mogelijk, de gebouwen en het terrein zijn voor toerisme opengesteld, het is niet langer militair gebied. Er zijn allerlei regeringskantoren gevestigd. Winkels treft u aan in de Str. Republicii (9).

omgeving

Voor Roemenen zijn de kuuroorden Baile Felix en Baile 1 Mai aan de N76/E 79 richting Deva en Sibiu zeer geliefd. Het klimaat is hier tamelijk mild en er is nauwelijks wind. In een aantal warme bronmeren groeien subtropische waterlelies, die nergens anders in de wereld in bloei schijnen te komen. De plaatsen zijn bereikbaar per trein en per tram. Zie ook meer informatie (Engels) over Oradea op internet.

overnachten

In Baile 1 Mai is een erg eenvoudige camping, zie onze pagina over campings. Antrec verzorgt logies in de omliggende dorpen (Str. Ady Endre 41A). In de stad zijn Hotel Parc en Hotel Vulturul Negru redelijk van prijs, maar eenvoudig. Het Dacia Hotel (Alea Strandului) is luxe (zie hotels). De familie Matyas verhuurt kamers (Str. Tudor 28 tel 436153). Aan de N1 / E60 naar Cluj, tussen Alesd en Huedin, verhuren Victor en Lydia Silaghi kamers (Str. Mica 236 GSM 0744-280964). Zie onze pagina over pensions.

foto: de tram in Oradea